Muhittin Uymaz


Ukrayna Ordu ve Ekonomik Güç

Muhittin Uymaz


Türkiye Penceresinden Ukrayna:  Türkiye ile Ukrayna arasinda birçok alanda ticaret yapilmaktadir. Iki ülke arasi diplomatik iliskiler 1990'larda Türkiye'nin, Ukrayna'nin bagimsizligini taniyan ilk ülkelerden biri olmasindan kaynakli iyi iliskilere sahipler.  Türkiye’den Ukrayna’ya giden birçok üniversite ögrencisi de bulunmaktadir.  Ukrayna ile Türkiye iliskilerinde Rusya ile yasanan problemlerde de herhangi bir aksama olmadi. Türkiye, Rusya’nin uçagini düsürdügü dönemde, Rusya tarafindan uygulanan ekonomik ambargo kararinda Ukrayna tam tersi bir tavir takinip Türkiye’ye destek vermistir. Türkiye ile Ukrayna arasinda askeri teknolojiler alaninda da karsilikli destekler ve iliskiler bulunmaktadir. Ukrayna, orta irtifaya sahip hava savunma sistemlerini Türkiye’ye verirken Türkiye de IHA vermistir.    Ekonomi:  Ukrayna 170 Milyar dolara yaklasan bir nominal düzeyde Gayri Safi Yurtiçi Hasila (GSYIH) büyüklügüne ve Satin Alma Gücü Paritesi (SAGP) bakimindan ise 580 Milyar dolara yaklasan bir para büyüklügüne sahip.  Yaklasik olarak 120 milyar dolar civarinda dis borcu olan Ukrayna su alanlarda Petrol ve petrol ürünleri, dogal gaz gibi sektörlerde disa bagimli bir devlet.  Demir ve demir disi metaller, yakit ve petrol ürünleri, kimyasallar ve ulasim araçlari, gida ürünleri gibi sektörlerde ihracat yapan Ukrayna’nin ihracat Tahil demir, çelik, hayvansal ya da bitkisel yaglar, maden cevherleri, elektrikli makine ve teçhizatlar, yagli tohumlar en çok ihraç ettigi kalemlerdir. Ihracat rakami ise 50 milyar dolayindadir. Bunun yani sira Ithalat ürünleri ise, enerji agirliklidir. Ithalat rakami da 54 milyar dolayindadir.  Ukrayna’nin en çok ihracat yaptigi ülkeler söyle: Rusya, Polonya, Türkiye, Hindistan, Italya, Çin ve Almanya’dir.    Ukrayna maden bakimindan zayiftir. Üretim endekslerinde de dünyada hazir giyim ve konfeksiyonda en büyük ithalatçilar arasindadir.  Rusya Ekonomisi nominal düzeyde Gayri Safi Yurtiçi Hasila’ya (GSYHI) göre dünyada en büyük 58. Ekonomi olup satin alma paritesine göre de dünyanin 56. Büyük ekonomik gücüdür.  Politik Güç Bakimindan: Ülke BM, Avrupa Konseyi, AGIT, GUAM ve Lublin Üçgeni üyesidir. Ayni zamanda Bagimsiz Devletler Toplulugu’nun kurucularindan olup üyesi degildir.  Ülkenin ekonomik krizler, yolsuzluklar ve halkinin açlik sinirinin çok altinda olmasi sebebiyle yasanabilir bir ekonomiye sahip olmadigi bilinmektedir. Avrupa Birligi’ne üye degildir. NATO’ya da aday ülke konumundadir. Ülke disinda herhangi bir askeri üssü bulunmamaktadir.  Resmi kayitlarda yer alan bilgilere göre Ukrayna, ordu gücü bakimindan Avrupa’da Rusya ve Fransa’nin ardindan üçüncü sirada yer aliyor.  Ukrayna’nin genel bilgileri su sekildedir:    Ukrayna Avrupa kitasinda yer alir ama Avrupa Birligi’nde degildir. Dünyada askeri güç siralamasinda 27. Sirada yer almaktadir. Toprak büyüklügü bakimindan ise 603.550 kilometrekarelik bir alana sahiptir. Dünyanin en kalabalik 32. Ülkesi olup 43.952.299 kisidir.  Ukrayna petrol konusunda disa bagimli olup savunma bütçesine ise 6 milyar dolar civarinda bir para ayirmaktadir. Ayirdigi bütçe rakamina göre savunma siralamasinda 40. Sirada yer alir.    Kullanilabilir is gücü nüfusunda 22 milyondan fazla vatandas olup askerlige elverisli vatandas ise 16 milyon civarindadir. Askerlik çagina ulasan 470 bin civarinda vatandas olup toplam asker sayisi 1.255.000’dir. Halihazirda aktif asker sayisi ise 255 bindir. 1.000.000 askeri de yedek olarak beklemektedir.   Kara Kuvvetleri: Ukrayna Kara Kuvvetleri bünyesinde 170 bin civarinda personel bulunduruyor. Ukrayna, son yillarda tank, ZPT ve roketatar sistemlerinde modernizasyon ve yeni alimlar gerçeklestirdi.  Tank sayisi bakimindan 2.026 olup zirhli araç sayisi bakiminda 10 binden fazla araca sahip. Kundagi motorlu araçlarda ise bu sayi 738 çekili topçularda 2.040 olarak biliniyor. Çoklu roketatar sayisi ise 430 adet olarak kayitlara geçmis durumda.    Hava Kuvvetleri:  Ukrayna Hava Kuvvetleri, bünyesinde 36,300 personel bulunmaktadir. Bununla beraber 300 civari uçak ile Avrupa kitasinda 7. büyük hava kuvvetidir. Ülkenin ekonomik kriz ve Komsusuyla sorunlarindan dolayi modernizasyonu tamamlanmayan ve çalisir durumda olmayan 80 civarina uçak oldugu iddia ediliyor.  Toplam uçak sayisinda 297 adet olup bunlarin 48 adeti Av-Önleme-Saldiri uçaklari olarak bilinmektedir. Nakliye uçak sayisi 32, egitim uçaklari da 76 adettir. Bunun yani sira bünyesinde 121 helikopter barindirdigi ve bunlarin 34 tanesinin taarruz saldiri helikopteri digerlerinin de lojistik ve nakliye için kullanildigi biliniyor.  Ayrica Insansiz Hava Araci sayisinda ise 12 adet Türkiye yapimi Bayraktar IHA ile ABD yapimi ürünler bulunmaktadir.