Hemen her vatandaş gibi tarihe ilgi duyan biriyim. Dolayısıyla tarihi mirasın günümüze ve gelecek nesillere aktarımı noktasında hassas olunması gerektiğine dair bir mesuliyet hissetmeyenlere karşı, benim duyarlı olmam ve uyarılarda bulunmam bir zaruriyet arz ediyor. Bu çerçevede Anamur’da Anemurium Antik Kenti’nde, uzun süredir yürütülen kazılarla ilgili bazı iddialar, saç baş yolduran cinsten… Eğer iddialar doğruysa, konuyla ilgilisi ve ihmali olan herkes hesap vermeli.
ANEMURİUM ANTİK KENTİ’NDE KAZILAR
Birkaç yıldır kurumsal bağlamda Anemurium Antik Kenti’nde Prof. Dr. Mehmet Tekocak başkanlığında kazı çalışması yürütülüyor. Çalışmaların üst denetim organı ise Adana Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu olarak biliniyor. Mersin Valisi Hamza Pehlivan’ın da kazı sahasını ziyaret ettiği ve büyük bir heyecan içerisinde olduğu biliniyor. Bu ziyaret hasebiyle başkan Tekocak, antik kentin kolaylıkla ziyaret edilebilmesi için kazı alanına yakın mahallerde birkaç yapı inşa edileceğini bildirmişti. Buraya dikkat: ‘’yakın mahaller’’… Aradan bir süre geçmiş ve çalışmalar başlamıştı. O da ne? Kazılması düşünülen alanda antik çağdan kalma buluntulara rastlanmış… Sorulması gereken ilk soru şu: kazı alanı rast gele mi seçilmişti? Yoksa bilerek ve isteyerek mi tarihi kalıntıların bulunduğu alana betonarme yapı inşa edilmesi kararlaştırılmıştı. Bunun etüt çalışması daha önce yapılmadı mı? Yahut etüt çalışması sonucunda elde edilen bulgulara rağmen mi inşaat çalışmalarına girişildi?
İDDİALAR CİDDİ?
Beton bina yapılması düşünülen alan, antik kentin uzantısı olan bir mahal imiş. Kepçe bölgede çalışmalara başladıktan bir süre sonra çıkarılan toprak içerisinde antik kalıntılar görülmeye başlanmış. Yine iddialara göre bölgede tarihi bir yapı yahut şehir olmasına bakılmaksızın kepçe, kazma işine girişmiş. Yapılması düşünülen beton binanın elektrik ve su ihtiyacının karşılanması için antik sahanın önemli bir kısmı kazılmış. Bisiklet sürülmesi bile sakıncalı olan antik kente kepçeyle girilmesi ve sahanın kazılması, nasıl bir akıl tutulmasıdır! Kazı sürecinde kalıntılara ulaşılmış; ancak bazı bulguların üzeri kapatılmış. Hangi hakla? Ören yerinde kepçe nedeniyle antik dönemden kalma duvarın da zarar gördüğü iddialar arasında yer alıyor. Bu durumda sayın Tekocak, nasıl bir tutum sergiledi? Neyse ki alanda, dinamit kullanılmamış! Büyük incelik(!) Antik alanda kepçe kullanımı da ayrı bir garabet. Mesleki ciddiyetsizlik ve kayıtsızlık söz konusu.
ANTİK KENT DİNGO’NUN AHIRI MI?
Eğer iddialar doğruysa kazı başkanı Tekocak’ın olaylarla ilgili tutumu tamamen suç teşkil ediyor. Antik kent sahasını kepçeyle kazma hakkını ve çıkan buluntuların üzerini örtme salahiyetini size kim tanıdı, diye sormak istiyorum? Size tevdi edilen görev sadece kazı sürecini yönetmek ise, tarihi eserlerin üzerini örtmeniz, arkeoloji disiplininin hangi kaidesine uygun düşüyor?. Antik kentte sadece bir görevli olduğunuzu; ancak alanın sahibi olmadığınızı unuttunuz mu? Kamunun kaynaklarıyla keyfi bir karar verilmesinden maksat nedir? Antik kenti siz sahipsiz mi sandınız? Antik bir kentte gerçekleşen metodolojik yanlışlıklara ve mesleki hatalara bir kazı başkanının göz yummuş olması mı söz konusu? Sayın başkanın böyle bir durumda amacı ne olabilir ki? Yanıt arayan bu sorulara verilecek cevaplar şöyle dursun, önümüzdeki günlerde sayın Tekocak’a doğrudan yönelteceğim sorular olacak. Bakalım, milletin tarihi mirası baba çiftliği gibi mi kullanıldı, anlayacağız. Göreceğiz.