Hazar Denizi'nde yaşanan son gelişmeler Rusya'da büyük bir paniğe yol açtı. Kazakistan ve Azerbaycan'ın Haziran ayında gerçekleştirmeyi planladığı Hazar Meltemi 2025 adlı deniz tatbikatı bölgedeki güvenlik dengelerini sarsma potansiyeline sahip. Asya basınında yer alan analizler bu tatbikatın Rusya'nın bölgedeki hakimiyetine doğrudan bir tehdit oluşturduğunu vurguluyor.
Tatbikatın Türkiye'nin dahil olmasıyla NATO'nun bölgedeki etkisi daha da belirginleşiyor. Türkiye'nin Kazakistan'ın deniz gücünü artırmaya yönelik desteği Moskova'nın endişelerini daha da artırmış durumda.
Türkiye'nin NATO üyesi olması ve bölgedeki askeri faaliyetlere katılımı Rusya'nın bakış açısını olumsuz etkileyen bir faktör olarak öne çıkıyor. Bazı Kremlin yetkilileri bu gelişmelere karşılık olarak Rusya sınırına askeri yığınak yapmayı gündeme getirmiş durumda. Bu durum Hazar Denizi'ndeki denetiminin giderek Rusya'nın elinden çıkabileceği endişelerini pekiştiriyor.
Sovyetler Birliği döneminde Hazar Denizi genellikle Rusya'nın mutlak kontrolü altındaydı. Sovyetlerin dağılmasının ardından Azerbaycan Kazakistan ve Türkmenistan gibi yeni aktörler deniz yeteneklerini geliştirme çabalarına girdi. Bu ülkeler Hazar Denizi'nde kendi çıkarlarını savunma yönünde adımlar atarken Rusya'nın bölgedeki askeri ve siyasi üstünlüğü de giderek azaldı.
İran'ın Hazar Denizi'ne yönelik stratejisi de geçmişteki tutumundan farklı olarak bölgedeki etkinliğini arttırma yönünde değişmiş bulunuyor. Bu gelişmeler Hazar Denizi'nin artık sadece Rusya'nın değil bölgedeki diğer ülkelerin de güç gösterilerine sahne olan bir alan haline gelmesine neden oldu.
Rusya'nın Hazar Filosu tarihsel olarak bölgedeki en güçlü askeri güç olarak kabul ediliyordu. Son yıllarda Azerbaycan ve Kazakistan gibi ülkelerin deniz kuvvetlerini güçlendirmesi bu avantajı önemli ölçüde zayıflatmış durumda. Hazar Denizi'nde gerçekleştirilen tatbikatlar ve diğer askeri faaliyetler Rusya'nın bir zamanlar sahip olduğu ezici ateş gücünün azalmasına yol açtı.
Hazar Denizi'nin bir zamanlar sadece Rusya ve İran arasında bir paylaşım alanı olduğu dönemde İran'ın deniz alanlarındaki etkisi sınırlıydı. Günümüzde İran da kendi deniz gücünü artırmaya yönelik stratejiler geliştirmiş durumda. Bu durum Hazar Denizi'ndeki güç dengesini daha karmaşık hale getiriyor. İran Rusya'nın eski nüfuzunu ciddi şekilde tehdit etmekle kalmıyor aynı zamanda bölgedeki deniz yolları üzerindeki kontrolü de elinde tutmaya çalışıyor.
22.7 ° / 16.2 °
19.8 ° / 17.1 °
19.4 ° / 15.1 °
