NASA’nın Mars’ta görev yapan Curiosity gezgini Gale Krateri'nde yaptığı son analizlerde dikkat çekici bir mineral keşfetti. 2022 ile 2023 yılları arasında gerçekleştirilen X-ışını kırınımı ölçümleri sonucunda yalnızca atmosferik karbon çökeltisiyle oluşabilen ‘siderit’ mineraline rastlandı.
Siderit demir karbonat mineralidir ve oluşumu için belirli atmosferik ve jeokimyasal koşullar gereklidir. Dünya’da bu mineral genellikle su ile doygunlaşmış ortamlarda ve yüksek karbon içeren atmosferlerde görülmektedir. Mars’ta bu mineralin varlığı antik dönemde gezegenin atmosferinde bol miktarda karbondioksit bulunduğunu ve bu sayede yüzeyde sıvı suyun uzun süre kalabildiğini düşündürmektedir.
Curiosity'nin Kimya ve Mineraloji cihazı ile yaptığı incelemelerde sondaj yapılan dört bölgeden üçünde yüksek saflıkta kristalin siderit tespit edildi. Bu durum mineralin lokal değil yaygın bir oluşum sürecinin ürünü olduğunu gösteriyor.
Önceki çalışmalarda karbonat mineralleri Mars’ta çok sınırlı düzeyde saptanabilmişti. Teorik modeller bu minerallerin gezegen yüzeyinde aslında yaygın olması gerektiğini öngörüyordu.
Siderit mineralinin varlığı Mars’ta milyarlarca yıl önce aktif bir karbon döngüsünün işlediğine ve atmosfer ile yüzey arasında kimyasal etkileşimlerin yaşandığına işaret ediyor. Bu durum sıvı suyun uzun süre gezegen yüzeyinde bulunabilmesine olanak tanımış olabilir. Karbonat minerallerinin varlığı yaşam için gerekli kimyasal ortamın oluşmuş olabileceğine dair önemli veriler sunmaktadır.
NASA araştırmacıları elde edilen bulgular doğrultusunda Mars’ta karbon bazlı minerallerin daha sistematik şekilde incelenmesine odaklanıyor. Siderit keşfi bu minerallerin geçmişte neden daha az tespit edilebildiğini anlamak açısından da yeni yollar açıyor. Bilim insanları Mars’ın iklim geçmişi ve potansiyel yaşanabilirliği hakkında daha fazla veri elde etmek amacıyla Curiosity ve diğer görevlerden gelen verileri detaylı şekilde analiz etmeyi sürdürüyor.
19.4 ° / 14.6 °
19.5 ° / 14.4 °
21.3 ° / 15.1 °
