Birçok ülke tehlike altinda, büyük kitlik yasanabilir.

Savasin sürmesi halinde dünyanin en büyük tahil ihracatçilari arasinda yer alan iki ülkeden yapilacak tahil ticaretinde arz sorunlari dogabilir. Bu yüzden bazi ülkelerin gidaya erisiminde sorunlar yasanabilir. Ukrayna ve Rusya’nin Karadeniz üzerinden yapacagi tahil ihracatinin kesintiye ugramasi özellikle de bu kaynaklara bagimli ülkeler için gida kitligina yol açabilir. Financial Times’in dün konu ile ilgili makalesine göre, savasin uzamasi halinde Misir, Tunus, Fas, Pakistan ve Endonezya gibi ülkelerde yasayan milyonlarca insan bundan etkilenebilir. Ayrica bu sorunlarin siyasi sonuçlari da olabilir. Tahil kitligi, 2011’de Arap cografyasinda gerçeklesen ayaklanmalarinin nedenlerinden biri olarak gösteriliyor. NAKLIYEDE SORUNLAR DOGABILIR Halihazirda Ukrayna tahilina bagimli olan Kuzey Afrika ve Asya ülkelerinin, uluslararasi toplumun sorunu hizla çözmesini ve ulasim altyapisi ile tahil terminallerinin sabote edilmemesini ummaktan baska çaresi yok. Enerji ve emtia bilgileri saglayicisi S&P Global Platts’a göre, Rusya ve Ukrayna’nin 2021-2022 hasat yilinda toplam 60 milyon ton bugday ihraç etmesi bekleniyordu. Bu ithalatin büyük çogunlugu ise Karadeniz’den yapiliyor. Ancak Karadeniz limanlarindaki gemilerin suanda kiralama sigortalama islemleri için uygun olmadigi belirtiliyor. Bu nedenle geçmis mahsullerden kalan bugdayin tasinmasinda da sorunlar çikacagi öngörülüyor. Dünyanin diger büyük bugday ihracatçilarindan ABD, AB ve Kanada’daki ihracat potansiyeli ise aradaki açigi kapatmak için yeterli degil. S&P Global tahminlerine göre, ABD’nin gelecek sezon 22 milyon ton, Kanada’nin 15,2 milyon ton, AB’nin 37,5 milyon ton tahil ihraç etmesi bekleniyor. Geçtigimiz sene Iran, Suriye, Irak, Türkiye ve Misir gibi ülkelerde yasanan kuraklik, küresel bugday üretimindeki açiklari artirdi ve gida fiyatlarinin artmasina katkida bulunmustu. TÜRKIYE’YI DE ETKILEYECEK Ayni sekilde küresel dogalgaz fiyatlarinin artmasi gübre üretiminde büyük sorunlar dogurmustu. Avrupa’nin en büyük dogalgaz saglayicisi Rusya’ya dönük ekonomik yaptirimlar dogalgaz arzinda yeni sorunlar dogurabilir. Bu da dogalgaz araciligiyla üretilen gübrelerin fiyatlarinin daha da artmasina sebep olabilir.  Türkiye’de küresel fiyatlarin artmasinin yaninda döviz kurlarinda yasanan kriz nedeniyle de gübre, mazot gibi ürünlerin fiyatlari rekor oranda artmisti. Fiyatlarinin bu krizle birlikte daha da artmasi gida fiyatlari ve enflasyon üzerindeki baskinin artmasina sebep olabilir.