Bir fabrikada vardiya formeni olarak çalisan isçi, resmi tatil ücretlerinin ödenmemesi sebebiyle is sözlesmesini tek tarafli feshetti. Isverenden alacaklarini tahsil edemeyen isçi, Is Mahkemesi'nin kapisini çaldi. Davaci isçi, milli ve dini bayram günlerindeki çalismalarina iliskin ücretlerinin ödenmemesi ve is sözlesmesi uyarinca yevmiye usulü çalistigi için 31 gün çeken aylarda 31 gün üzerinden ücret ödenmemesi sebebiyle istifa ettigini dile getirdi.
Isçi, kidem tazminati, dini, milli bayram resmi ve genel tatil ücreti ile eksik ücret alacaginin hüküm altina alinmasini talep etti. Davali sirket sahibi ise is sözlesmesinde davacinin telafi çalismasi yapabilecegi, ayrica gerekli görüldügünde fazla çalisma ve vardiyali çalisma yapmayi kabul ettigine dair hüküm bulunduguna dikkat çekti.
Sirket, davacinin eksik yevmiye ödendigine iliskin iddiasinin yerinde olmadigini, davacinin bayrama rastlayan günlerde çalismasi halinde denklestirme izni kullandigini veya bu çalismalarin karsiligi olan ücretlerin ödendigini belirterek davanin reddinin gerektigini savundu.
Mahkeme, davacinin ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaginin bulunmadigini ancak eksik ücret alacagina hak kazandigini, böylece davacinin is sözlesmesini hakli sebeple feshettigi sonucuna vararak, kidem tazminati ile eksik ücret alacagi talebinin kabulüne, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacagi talebinin ise reddine karar verdi. Davali sirket karari istinafa götürdü.
Bölge Adliye Mahkemesi, davacinin 31 gün çeken aylar için bir gün eksik ücret ödendigi sonucuna varilamayacagini, böylece davacinin eksik ücret alacagi ve kidem tazminatina hak kazanamayacagi gerekçesi ile davali vekilinin bu yöndeki istinaf basvurusunun kabulüne ve Is Mahkemesi kararinin ortadan kaldirilmasina hükmetti. Karari davaci isçinin avukati temyiz edince devreye Yargitay 9. Hukuk Dairesi girdi.
'Isçinin rizasi olmadan denklestirme yapilamaz'
Emsal nitelikte bir karara imza atan Yüksek Mahkeme, isçinin resmi tatil izinlerini baska günlerde kullanmaya zorlanmasinin yasal olmadigina dikkat çekti. Kararda kanunda ulusal bayram ve genel tatil günlerindeki çalismalar için herhangi bir denklestirme kuralina yer verilmedigi hatirlatildi. Fazla çalismada oldugu gibi serbest zaman verilmesine iliskin bir düzenlemeye de yer verilmedigi vurgulandi. Isçinin ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalisacaginin is sözlesmesi ile kararlastirilabilecegi, ancak isçiden buna iliskin ayrica muvafakat alinmasi gerektigi dile getirildi. Kararda söyle denildi:
“Taraflarin isçinin ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalisacagina dair anlasmalari mümkün olup, bu çalismanin karsiligi da isçiye çalistigi günün karsiligi için ayrica bir yevmiye tutarinda ücret ödenmesidir. Somut olayda ise, isçinin ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalistigi taraflar arasinda uyusmazlik konusu degildir. Davali isveren dosyaya davacinin da imzasini içeren izin formlari sunmus olup, bu izin formlarindan davaciya çalisilan ulusal bayram ve genel tatil günlerinin karsiliginda izin kullandirildigi tespit edilmektedir. Böylece davaciya ulusal bayram ve genel tatil ücreti ödenmemis, bunun yerine izin kullandirilmistir. Taraflar arasindaki is sözlesmesinde davacinin bayram çalismalarinin karsiliginda bir baska gün izin kullanacagina dair herhangi bir hüküm bulunmamaktadir. Davaci, izin formlarinda izin kullandigi belirtilen günlerin birçogunun hafta tatili günü oldugunu belirterek, kendisine aslinda izin dahi kullandirilmadigini ileri sürmüstür. Ulusal bayram ve genel tatil günleri, dayanisma, birlik ve beraberlik günleri olup, diger günlerden farkli bir özellik gösterir. Bu günlerde bayramlasma, sosyallesme, aile ve toplumun diger bireyleri ile birlikte zaman geçirme gibi manevi birtakim ihtiyaçlarin giderilmesi söz konusudur. Isçinin açik onayi olmadigi sürece ulusal bayram veya genel tatil gününde çalismanin diger herhangi bir günde çalismamak suretiyle telafisi mümkün görülmemelidir. Tüm dosya kapsaminda isverenin ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalisan isçiye bu çalismasinin karsiligini ödemek yerine izin kullandirdigi ve davacinin da buna muvafakat etmedigi açik olduguna göre, izin kullanimi uygulamasinin geçerli bir uygulama olarak kabul edilmesi mümkün degildir. Bu halde isçinin is sözlesmesini hakli sebeple feshettigi kabul edilmeli, buna göre sonuca gidilmelidir. Ödenmeyen ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaginin varligi karsisinda feshin hakli sebebe dayandigi kabul edilmeli ve davacinin kidem tazminati alacagi hüküm altina alinmalidir. Is Mahkemesi ve Bölge Adliye Mahkemesi'nce belirtilen yönler gözetilmeden kidem tazminatinin reddine dair yazili gerekçe ile hüküm kurulmasi hatali olup, kararin bu sebeple bozulmasi gerekmistir. Kararin bozulmasina oy birligi ile hükmedilmistir.”
13.2 ° / 11 °
