Akdeniz Üniversitesi Tip Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dali ve Akdeniz Üniversitesi Hastanesi Alkol ve Madde Bagimliligi Arastirma ve Uygulama Merkezi (AMBAUM) ögretim görevlisi Uzman Dr. Ali Erdogan bagimliligin adeta bir pandemi gibi tüm dünyada hizla yayildigini söyledi. Hizla büyüyen çok önemli bir halk sagligi sorunu haline gelen bagimlilikla ilgili son verileri paylasan Uzman Dr. Ali Erdogan, “ Bagimlilik (sigara, alkol ve uyusturucu), ülkemizde ve dünyada son yillarda hizla artmaktadir. Dünya Saglik Örgütü, dünyada bir milyar sigara içen insan oldugunu bildirmektedir. Türkiye’de erkeklerin yüzde 41.5’i, kadinlarin yüzde 13.1'i ve tüm toplumun yüzde 27.1'i sigara içmektedir. Yine dünyada 240 milyon alkol bagimlisi vardir. Birlesmis Milletler Dünya Uyusturucu Raporu’na göre 2010-2019 yillari arasinda uyusturucu kullanan kisi sayisi yüzde 22 artmistir” diye konustu.
“Arkadas etkisine dikkat”
AMBAUM ekibinin Antalya’da 4 bin 990 bagimli hasta ile yaptiklari ve uluslararasi saygin bilimsel bir dergide yayinlanan makaleye göre gençlerin yüzde 78’inin madde kullanimina arkadaslarinin etkisiyle basladiklarinin saptandigini söyleyen Uzman Dr. Ali Erdogan, “Bu durum bagimliligin baslamasi için yakin arkadas etkisinin önemine vurgu yapmistir. Gençler ve aileler bu konuda çok dikkatli olmali. Bagimli hastalarin yüzde 56.9’unun ailesi ile iliskileri kötü ve yüzde 22.7’sinin aile içi siddete maruz kaliyor. Bu sonuçlar özellikle iyi aile iliskilerinin bagimliliktan koruyucu olabilecegini göstermektedir” dedi.
“ Bagimlilik her yasta baslayabilir”
Uzman Dr. Ali Erdogan yaptiklari çalismada Antalya’da ilk madde kullanimina baslama yas ortalamasinin 18 oldugunu söyledi. Erdogan, “ Madde kullanimina baslamada en düsük yas 7, en yüksek yas 63 olarak bulduk. Özellikle ergenlik çagindaki gençler madde kullanimina baslama açisindan yüksek riskli olmakla birlikte, bagimlilik her yasta baslayabilir. Bu yüzden her yas grubu bagimlilik yapici maddelerden uzak kalmalidir” seklinde konustu.
“Her sey bir kere denemekle basliyor”
Erdogan, “Bagimlilikta en önemli yanlis inanislardan birisi ‘bir kereden bir sey olmaz’ düsüncesidir. Bagimlilik yapici maddelerin ortak özellikleri kendi alimlarini pekistirici etkilerinin olmasidir. Tüm bagimlilik yapici maddeler, beyinde ödül sistemi ismi verilen bir bölgeyi uyararak kisinin tekrar tekrar madde kullanarak bagimli olmasina neden olur. Bagimli kisi, yasadigi olumsuz sonuçlara ragmen, bagimli oldugu maddeyi bir biçimde kullanmayi sürdürür” seklinde konustu.
“ Bagimlilik yapmayan hiçbir madde yoktur”
Uzman Dr. Ali Erdogan, uyusturucuyla ilgili bir diger yanlis inanisin ‘bazi maddelerin bagimlilik yapmadigi’ düsüncesi oldugunu vurgulayarak, “Bu yanlis bir inanistir. Çünkü tüm maddeler beyindeki ödül sistemini uyarip kisiyi bagimli yapabilir. Bu yüzden tüm maddelerden uzak kalmak önemlidir. Bir diger yanlis inanis ise ‘benim iradem iyidir bagimli olmam’ düsüncesidir. Bagimlilik psikiyatrik bir beyin hastaligidir. Beyindeki çesitli bölgeler ve hormonlar bagimlilik olusumunda etkilidir. Bu yüzden herkes bagimli olabilir. Kendine asiri güven bagimlilik için önemli bir risktir. Bu yüzden bagimlilik yapici maddelerden tamamen uzak kalmak gerekir” seklinde konustu.
“Erken yasta bunama tehlikesi”
Bagimlilik yapici maddelerin zararlariyla ilgili de konusan Uzman Dr. Ali Erdogan, bu maddelerin hafiza bozuklugu, erken yaslanma ve bunama, yemek borusu, girtlak, mide, akciger, karaciger ve pankreas kanseri, Kalpte ritim bozuklugu ve kalp yetmezligi, görme bozuklugu, gastrit ve ülser, cinsel sorunlar, Karaciger sirozu, AIDS ve hepatit gibi bulasici hastaliklar, astim gibi akciger hastaliklari, depresyon, kaygi bozuklugu ve intihar riski, paranoid hezeyanlar ve sizofreni, sürekli bir yavaslama, isteksizlik ve mutsuzluk, adli ve ailevi sorunlar, beyin harabiyeti, ciddi hipertansiyon ve beyin kanamasi, epilepsi nöbetleri gibi bir çok zarari oldugunu söyledi.
“Tedavisi olan bir hastalik”
Bagimliligin tedavisi olan bir hastalik oldugunu belirten Erdogan, “Çesitli ilaç tedavileri ve psikoterapi yöntemleri bagimlilik tedavisinde kullanilmaktadir. Bagimlilik tedavisinde dünyada kullanilan bilimsel tüm yöntemler Akdeniz Üniversitesi Alkol ve Madde Bagimliligi Arastirma ve Uygulama Merkezi’nde uygulanmaktadir. Bagimliligi olan hastalar tedavi için merkezimize basvurmaktan çekinmemelidir” açiklamasinda bulundu.
Kaynak: iha
