Putin ve Avrupa'nin resti dogal gaz fiyatlarini vurdu! Kaybeden tüm dünya olacak
Almanya'nin, Rus gazini ülke üzerinden Avrupa'ya tasiyacak Kuzey Akim 2 projesinde ruhsatlandirma sürecini durdurmasi, Rusya'nin buradan bekledigi milyarlarca avroluk gelirden olmasina, Avrupa'da ise zaten yüksek seyreden dogal gaz fiyatlarinin daha da artmasina neden olacak. Rusya fiyatlardaki yükselisi alaya alarak 'Avrupalilarin dogalgaza 2 bin euro ödeyecegi yeni dünyaya hos geldiniz' dese de bu enerji maliyetlerindeki bu yükselislere Covid sonrasi yasanan yüksek enflasyonlar ve hali hazirdaki enerji krizi eklenince kaybeden tüm dünya ekonomileri olacak.
Almanya, Rusya'nin Ukrayna'nin dogusundaki Rusya yanlisi ayrilikçilarin sözde yönetimlerini resmen tanima kararina tepki olarak Kuzey Akim 2 dogal gaz boru hatti projesinin ruhsatlandirma sürecini dün durdurdu.
Alman hükümeti Ukrayna krizinde Rusya'ya karsi 'net tavir' almama taktigini uyguluyor, Batili ülkeler ise Rus gazini Avrupa'ya tasiyacak Kuzey Akim 2 Dogal Gaz Boru Hatti Projesi üzerinden Almanya'ya baski yapiyordu. Alman hükümeti, projeyi Almanya'nin enerji gelecegi için önemi nedeniyle Moskova'ya karsi bir caydiricilik araci olarak kullanmak konusunda isteksiz davraniyordu.
Savas panigi basladi: Bugday fiyatlarina yüzde 20 zam gelebilir
Uzmanlar, ruhsatlandirma sürecinin dondurulma kararinin kendi basina Almanya'nin ihtiyaç duyacagi dogal gazin karsilanmasi konusunda bir soruna yol açmasa da Rusya'nin, bu karara, Avrupa'ya Ukrayna ve Polonya üzerinden ulasan diger boru hatlari araciligiyla sagladigi gaz arzini azaltarak yanit vermesinin büyük endise kaynagi oldugunu belirtiyor.
Almanya Basbakani Olaf Scholz, Rusya'nin ayrilikçi sözde Donetsk Halk Cumhuriyeti ve LuHansk Halk Cumhuriyeti'ni tanimasinin ardindan dün Rus gazini Almanya'ya tasiyacak Kuzey Akimi 2 dogal gaz boru hattinin sertifikasyon sürecinin durdurulmasi talimatini verdigini bildirdi.
Almanya Basbakani Olaf Scholz
Almanya'ya, Kuzey Akim 2'nin gözden geçirilmesi çagrilariyla baski uygulayan Washington yönetimi, Scholz'un bu kararini memnuniyetle karsiladigini ve Alman hükümetiyle yakin istisare içinde oldugunu açikladi.
Rusya'nin eski devlet baskanlarindan, Rusya Güvenlik Konseyi Baskan Yardimcisi Dmitriy Medvedev ise Almanya'ya Twitter hesabi üzerinden tepki göstererek, 'Avrupalilarin çok yakinda bin metreküp dogal gaz için 2 bin avro ödeyecekleri cesur yeni dünyaya hos geldiniz!' ifadesini kullandi.
Ukrayna Disisleri Bakani Dmytro Kuleba ise 'Bu, mevcut kosullarda ahlaki, politik ve pratik olarak dogru bir adimdir. Gerçek liderlik, zor zamanlarda zor kararlar almak demektir. Almanya'nin hamlesi tam da bunu kanitliyor.' degerlendirmesinde bulundu.
GERILIM TIRMANDI, AVRUPA'DA GAZ FIYATLARI YÜZDE 10 ÜZERINDE ARTTI
Avrupa ile Rusya arasinda enerji alaninda da tirmanan gerginlik nedeniyle halihazirda yüksek seviyelerde seyreden dogal gaz fiyatlarinin daha da artmasi bekleniyor. Rusya ise Eylül 2021 itibariyla tamamladigi projeden elde etmeyi planladigi gelirlerden mahrum kalma riskiyle karsi karsiya.
Rusya-Ukrayna geriliminin artmasinin ardindan Avrupa'da en fazla derinlige sahip Hollanda merkezli sanal dogal gaz ticaret noktasi TTF'de islem gören mart vadeli dogal gaz kontratlarinin megavatsaat basina fiyati dün, pazartesi günü gerçeklesen kapanis fiyatina göre yüzde 10'dan fazla artarak yaklasik 80 avroya yükseldi.
Avrupa'da dogal gaz fiyatlari, Aralik 2021'de, Yamal-Avrupa boru hattinda Rusya'dan dogal gaz akisinin azalmasi ve Avrupa'da etkili olan yeni soguk hava dalgasi nedeniyle tüketimin artmasinin ardindan megavatsaat basina 180 avronun üzerine çikmisti.
AB ülkeleri, kullandiklari dogal gazin yüzde 90'ini ithal ediyor. Bu nedenle kitada gaz fiyatlarinin Ocak 2021'den bu yana 7 kat artmasi 'enerji krizine' neden olmustu.
Rusya Devlet Baskani Vladimir Putin' class='inline-image-alt' src='https://i12.haber7.net//haber/haber7/photos/2022/08/B8krg_1645617926_765.jpg' style='-webkit-tap-highlight-color:transparent; border:4px solid rgb(221, 221, 221); box-sizing:inherit; cursor:pointer; height:439px; max-width:100%; vertical-align:middle; width:800px' /> Rusya Devlet Baskani Vladimir Putin
Öte yandan, Rus enerji sirketi Gazprom'un bin metreküp dogal gaz ihracat fiyati Aralik 2021'de bir önceki aya kiyasla yüzde 2,7 artarak 517 dolara çikti. Sirketin geçen yil ortalama ihracat fiyati ise 273 dolar bandinda gerçeklesti.
KUZEY AKIM 2 PROJESI UKRAYNA'YI DEVRE DISI BIRAKACAK
Toplam maliyeti yaklasik 11 milyar dolar olacak Kuzey Akim 2 projesiyle yilda 55 milyar metreküp Rus gazinin Baltik Denizi üzerinden Almanya'ya sevk edilmesi planlaniyordu.
Gaz ihtiyacinin yarisini Rusya'dan temin eden Almanya, Kuzey Akim 2'nin, Avrupa için enerji kaynaklarini çesitlendirmeye yönelik ticari bir proje oldugunu savunuyordu.
Ancak ekonomik faydalarina ragmen söz konusu boru hattina, Avrupa'nin Rusya'ya enerji bagimliligini artiracagi ve ayrica bir baska Rus dogal gaz boru hattina ev sahipligi yapan Ukrayna'yi transit gelirlerinden mahrum birakacagi gerekçesiyle bazi Avrupa Birligi ülkeleri ve ABD muhalefet etmisti.
Ukrayna, Kuzey Akim 2 kullanima açilirsa, Rus gazinin Avrupa'ya sevkiyat güzergahlarindan biri olarak elde ettigi yaklasik 3 milyar dolarlik yillik gelirden mahrum kalacak. Almanya, bu kaybi telafi etmek için Ukrayna'da yatirim yapacagina dair güvence vermisti.
Rusya Devlet Baskani Vladimir Putin'in söz konusu projeye özellikle Moskova'nin Kiev'i cezalandirma yöntemlerinden biri olarak özel önem atfettigi biliniyor. Bu nedenle AB'ye Rus gazinin Ukrayna ulasim agindan bagimsiz olarak gönderilmesi Rusya için kritik önem tasiyor.
PROJENIN IPTALI HALINDE RUSLAR TAZMINAT TALEP EDEBILIR
Rus sirketi Gazprom liderliginde tasarlanan ve insaati Eylül 2021'de tamamlanan Kuzey Akim 2 projesinin ruhsatlandirma çalismalari ayni dönemde baslamisti.
Almanya'nin enerji piyasasi düzenleyici kurumu, Kasim 2021'de Gazprom tarafindan kurulan projenin yürütücü firmasi Nord Stream 2 AG'nin Alman yasalarina göre kayitli olmamasi nedeniyle boru hattinin açilmasi için ruhsatlandirma sürecini geçici olarak askiya almis ve ülkenin yasalarina uygun olarak Almanya merkezli bir sirket kurmasini istemisti.
Nord Stream 2 AG'den 26 Ocak'ta yapilan açiklamada, Almanya'da 'Gas For Europe' adiyla bir alt sirket kuruldugu belirtilmisti.
Nord Stream 2 AG'nin, bu talebi yerine getirmesinden sonra ruhsatlanma sürecinin bu yil tekrar baslatilmasi bekleniyordu.
Kuzey Akim 2 projesinin siyasi nedenlerle iptal edilmesi durumunda tazminat taleplerinin gündeme gelebilecegi ifade ediliyor.
Alman hükümeti, Rusya-Ukrayna krizi sürecinde Kuzey Akim 2'yi destekleyerek tazminat taleplerinden kaçinmayi da hedefliyordu. Ancak Rusya'nin Ukrayna'da ayrilikçi bölgeleri tanimasinin ardindan ruhsat süreci tekrar askiya alindi.
ALMANYA DOGAL GAZDA RUSYA'YA BAGIMLI
Almanya'nin enerji ihtiyacinin yaklasik yüzde 30'unu dogal gaz olusturuyor ve bu ihtiyacin yarisindan fazlasi Rusya'dan temin ediliyor. Ülke, Avrupali üretici ülkeler olan Norveç, Hollanda, Danimarka ve diger birçok bölgeden de dogal gaz aliyor.
Almanya Enerji ve Su Birligi verilerine göre, ülkede dogal gaz tüketimi 2021'de 100 milyar metreküp olarak gerçeklesti. Almanya ihtiyaci olan ham petrolünün yüzde 34'ünü, tas kömürünün yüzde 50'sinden fazlasini da Rusya'dan ithal ediyor.
Almanya ayrica çevreye olumsuz etkilerini azaltmak amaciyla 2030'a kadar kömürden elektrik üretimini durdurmayi planliyor. Bu nedenle dogal gazla çalisan ek elektrik üretim santralleri kurmayi hedefleyen ülkenin, ihtiyaç duydugu kaynagi kisa vadede yine Rusya'dan temin edecegi öngörülüyor.
ABD'nin saglayabilecegi sivilastirilmis dogal gazin (LNG) maliyeti, boru hatlari üzerinden aktarilan Rus dogal gazina kiyasla yüksek. Almanya'nin ABD'den daha fazla gaz almak için LNG altyapisini güçlendirmesi gerekiyor. Bunun da daha degisken gaz arzi ve fiyatlariyla sonuçlanabilecegi degerlendiriliyor.
Rus yetkililer daha önce yaptiklari açiklamalarda, ABD'yi, Kuzey Akim 2'yi durdurarak kendi dogal gazini Avrupa'ya satmaya çalismakla suçluyorlardi.
Analistler ve politikacilar, Almanya'da bu kis için gaz tedarikinde sorun olmadigini, uzun vadede ise Rusya'nin Almanya'ya ihracati durdurmasinin enerji güvenligi açisindan önemli sonuçlari olacagini belirtiyor.
SUNI ARZ KISINTISI ENDISELERI ARTTI
Proje sürecinin dondurulmasinin ardindan Avrupa enerji piyasalarinda, dogal gaz fiyatlarinin yükselmesi için Rusya'nin suni bir arz kisintisi olusturabilecegi endiseleri de artti.
Enerji fiyatlari, hem Ukrayna krizi hem de Kovid-19 salgini sonrasi ekonomilerin toparlanmasiyla Dogu Asya'da artan talep nedeniyle geçen yil rekor seviyelere ulasmisti.
Almanya Ekonomi ve Iklimi Koruma Bakani Robert Habeck, konuya iliskin, 'Kisa vadede gaz fiyatlarinin artacagini tahmin ediyorum, ancak orta vadede piyasanin hizla istikrar kazanacagini umuyorum.' dedi.
Habeck, piyasalarin 'spekülasyona açik' olduguna, gelecekteki arza iliskin belirsizligin bu nedenle fiyat artisina yol açacagina dikkati çekerek, sadece daha genis bir yenilenebilir enerji altyapisinin Almanya'yi diger devletlerin fiyat manipülasyonundan bagimsiz hale getirebilecegini ifade etti.
Almanya'nin önemli ekonomi ve düsünce kuruluslarindan Ekonomi Arastirma Enstitüsünün Baskani Clemens Fuest da 'Gaz arzi kesilmese bile en azindan geçici olarak bir fiyat soku olacak.' dedi.
Alman Kalkinma Bankasi Bas Ekonomisti Fritzi Köhler-Geib ise 'Avrupa'da savas korkusu kapida. Diger seylerin yani sira enerji arzi ve enerji fiyatlari üzerinde potansiyel olarak önemli etkileri var.' degerlendirmesinde bulundu.
Almanya'da, daha yüksek enerji fiyatlarinin 1990'lardan bu yana zaten en yüksek seviyelerde olan enflasyonu daha da artirabileceginden de endise ediliyor.
