Trabzon'da büyük tehlike! Senol Günes Spor Kompleksi'nde çökme ve çatlak var
Sentinel-1 uydusunun verilerine göre Trabzon'daki 40 bin kisilik Senol Günes Spor Kompleksi'nin bulundugu dolgu alanda çökmeler meydana geldi. Çökmenin sürdügü alanda Sehir Hastanesi insaati basladi.
Trabzon’da, stadyum ve sehir hastanesi insaatinin yer aldigi deniz dolgusu üzerine arastirmalar yürüten Prof. Dr. Ertan Gökalp ile ögretim üyesi Firat Altintas'in uluslararasi dergide yayimlanan bilimsel makalesinde, Avrupa Uzay Ajansi’na ait ‘Sentinel-1’ uydusundan elde edilen 3 yillik verilere göre, dolgunun yilda 9,7 milimetre çöktügü, bazi alanlarin ise yilda 3,9 milimetreye kadar yükseldigine yer verildi.
Ortahisar ilçesine bagli Akyazi Mahallesi'nde 2011'de baslanan ve 5 yilda tamamlanan deniz dolgusu üzerine Toplu Konut Idaresi'nce (TOKI) 2019'da Senol Günes Spor Kompleksi ile 40 bin kisi kapasiteli stadyum insa edildi. 4 bin 700 fore kazikla güçlendirilen dolgu alanina simdi de 900 yatak kapasiteli Sehir Hastanesi planlandi. Ilave 1200'den fazla fore kazik daha çakilan dolguda hastane insaati basladi.
Çökme dikey yönde
Kentte deniz dolgusu üzerine arastirmalar yürüten Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Mühendislik Fakültesi Harita Mühendisligi ögretim üyesi Prof. Dr. Ertan Gökalp ile Mugla Sitki Koçman Üniversitesi Yatagan Meslek Yüksekokulu Mimarlik ve Sehir Planlama Bölümü ögretim üyesi Firat Altintas'in uluslararasi dergide yayimlanan bilimsel makalesinde, Avrupa Uzay Ajansi’na ait ‘Sentinel-1’ uydusundan elde edilen 3 yillik verilere göre, dolgunun yilda 9,7 milimetre çöktügü, bazi alanlarin ise yilda 3,9 milimetreye kadar yükseldigine yer verildi. Arastirmada zemin çatlaklarina bagli olarak olusan deformasyonlarin dikey yönde ve çökme seklinde oldugu, en yüksek deformasyonun ise stadyumun batisinda görüldügü belirlendi.
'Makale gerçegi yansitiyor'
Arastirma sonuçlarini degerlendiren jeoloji mühendisi Prof. Dr. Osman Bektas, Akyazi’daki dolgu sahasinin oturmasiyla ilgili hazirlanan uluslararasi makalenin gerçegi yansittigini söyledi. Deniz doldurulduktan sonra uydu ölçümleriyle dolgunun performansinin degerlendirildigini belirten Prof. Dr. Bektas, “Uydu çalismalarinin sonucunda bazi yerlerin yükseldigi, bazi yerlerin alçaldigi farkli oturmalar gözleniyor. Bu farkli oturmaya bina dayanamiyor ve deforme oluyor. Neticede bazi yerler kiriliyor. 2019 yilinda statta ve tesiste yaptigimiz tespite göre az hasar var. Bu az hasar oturmalar devam ederse orta, oturmalar yine devam ederse yüksek hasara geçer” dedi.
‘Çalismalar niteliksiz ve yetersizdi’
Dolgu alaninin heyelan sahasinin devami oldugu konusunda geçmiste uyarilarda bulunduklarini söyleyen Prof. Dr. Bektas, 'Akyazi heyelan sahasinin denize dogru olan devamidir. Arazide gördügünüz faylar ve kiriklar denize dogru devam ediyor. En önemli sorun o fay ve kiriklarin deniz altinda birbirleriyle ne sekilde bir iliskide olduguydu. Bunu anlamak için detayli jeofizik ve derin sondajlarin yapilmasi gerekiyordu. Biz o zaman da ikaz ederek yapilan jeolojik, jeofizik ve sondaj çalismalarinin niteliksiz ve yetersiz oldugunu söyledik. Hal böyle olunca yasanan sikintilarin sebebini bilemiyoruz. Akyazi’da bazi oturma sorunlari yasadik, deformasyonlari gördük. Buradan ders çikaralim, hastane yapilmadan önce denizalti jeolojisi, jeofizigi ve deniz sondajlari yapilsin. En azindan Akyazi’daki oturmanin sebebi ortaya çikarilsin, sonra da hastane insaatina geçilsin' diye konustu.
Rektörlükten açiklama
Karadeniz Teknik Üniversitesi Rektörlügü de stadin betonarme ve çelik tasiyici sistemleri için 'yapi sagligi izleme sistemi' kurulmasini önerdi. Rektörlükten yapilan yazili açiklamada, 'Söz konusu bilimsel çalisma, uluslararasi saygin bir dergide yayimlanmis olup diger bütün bilimsel çalismalar gibi oldukça degerlidir. Bu çalisma kapsaminda; stadin çevresinde ve özellikle bati tarafindaki zeminde yüzey deformasyonlarinin ve çatlaklarin olustugu belirtilmis olup betonarme veya çelik ana tasiyici sistem için herhangi bir degerlendirme yapilmamistir. Çati üzerindeki membran kaplamalardan alinan ölçümler rüzgar, sicaklik vb. hava sartlarindan etkilendigi ve büyük hata paylari elde edildigi için çatinin yapisal davranisi ile iliskilendirilememistir. Sonuç olarak, yapilan tek bir bilimsel çalisma ile elde edilen verileri kullanarak statta güvenlik sorununun bulundugunu, stadin kullanilamayacagini hatta yikilacagini belirtmek dogru degildir' denildi.
Zemin oturmalarinin devam etmesi durumunda stadin tasiyici sisteminin nasil davranis sergileyecegini bugünden tahmin etmenin zor oldugu belirtilen açiklamada, sunlar kaydedildi:
'Dolayisiyla Akyazi dolgu alani üzerinde insa edilen Senol Günes Kompleksi Trabzonspor Medical Park Stadyumu’nun güvenle kullanilmaya devam edilmesi, olasi bir tehlike durumunda acil ikaz sistemlerinin devreye girip önceden haber verilmesi veya dogal afetler sonrasinda stadin mevcut durumunun degerlendirilmesi amaciyla; ülkemizdeki tüm stratejik yapilarda uygulandigi gibi stadin hem betonarme hem de çelik tasiyici sistemine, Yapi Sagligi Izleme Sistemleri kurulmasi önem arz etmektedir. Bu sekilde, stadin yapisal davranisina ait grafiklerin 7/24 elde edilmesi saglanacak, performansi izlenebilecek ve olasi bir limit disi davranista olusabilecek hasarlari önlemek mümkün olabilecektir. Böylece sampiyonluk yolunda statlari dolduran taraftarlarin güvenligi saglanmis ve ilgili kamu kurum ve kuruluslari da sorumluluklarini yerine getirmis olacaktir.'
