AVM'ler geçen hafta yasal sinir olan 12 aylik TÜFE ortalamasinin üzerinde zam yapmak için Ankara ile temasa geçti. Simdi de 16 Kasim 2018’de yayinlanan Türk Parasinin Kiymetini Koruma Hakkinda 32 Sayili karara iliskin Teblig’in 19. maddesini gerekçe göstererek yabanci ve yüzde 50 yabanci ortakli Türk markalarina organize bir sekilde dövizle fatura kesmeye basladi.
Türkiye Gazetesi'nden Yener Karadeniz'in haberine göre, ülke genelinde organize bir sekilde hareket eden birçok AVM, yabanci ve yüzde 50 yabanci ortakli Türk markalara dövizle fatura kesmeye basladi.
Sektör temsilcilerinden alinan bilgilere göre onlarca AVM’nin, ya günlük döviz kuru üzerinden fatura kestigi ya da ya da yasal sinir olan yillik TÜFE ortalamasinin üstünde ekstra zammi kabul edin diye baski yaptigi öne sürülüyor. Alisveris Merkezleri ve Yatirimcilari Dernegi (AYD) Baskani Prof. Dr. Hüseyin Altas, dövizle kira kararinin AVM’lerin kendilerinin aldigi bir karar oldugunu, ancak sadece birkaç AVM ile sinirli bir uygulama oldugunu söyledi.
MARKALAR MAGDUR
Uygulamaya konu markalar arasinda Beymen, Network, Koton, Ayaydin-Migrolio markalari, Watsons, Inditex markalari, Mango, Deichman gibi AVM’lerde 100’lerce subesi bulunan onlarca marka yer aliyor. Markalar yanindaki komsusundan TL, kendilerinden ise döviz ile kira alinmasina tepki gösterdi. Bunun yatirimlari negatif etkileyip, issizlige yol açacagini belirten sektör temsilcileri, en önemli negatif etkisinin ise enflasyonda görülecegini belirtiyor. Zira üretici ile tüketici fiyatlari arasindaki farkin 50 puani astigina dikkat çeken is insanlari, artan kira giderlerinin son ürün fiyatlarina yansiyacagini bunun da enflasyonist baski olusturacagini vurguluyor. Hali hazirda ÜFE ile TÜFE arasindaki fark 50 puani asarken Türkiye Istatistik Kurumu’nda yer alan bilgilere göre giyim ve ayakkabinin enflasyon içindeki agirligi da yüzde 5,87 seviyesinde bulunuyor. Uygulama kapsaminda yer almamasina ragmen yüzde 100 Türk sermayeli bazi markalara da sektörün en önemli oyunculari arasinda yer alan bazi AVM’lerin sözlesme sonrasini isaret ederek, “ya zammi kabul et ya da 2 sene sonra sözlesme bittiginde biz de ona göre davraniriz” yönünde baski yaptigi öne sürülüyor.
'ADIL TICARETE UYGUN DEGIL'
Konuyla ilgili degerlendirmede bulunan Birlesmis Markalar Dernegi (BMD) Baskani Sinan Öncel, 2018’de getirilen kanunun yabanci ortakli perakendecilere döviz ile kira faturasi kesme yolunu açik biraktigini hatirlatti.
Öncel, “Bu karari 2018’den bu yana uygulamiyorlardi. Ancak yilbasindan beri AVM’ler ‘ya yasal sinir olan yillik TÜFE’nin üzerinde ekstra kira zam ya da döviz ile fatura konusunda baski yapiyor. Bu anlamda fatura kesenler de var. Bu konuda üyelerimizden çok fazla sikayet aliyoruz. Küresel tedarik zincirinde yasanan problemler nedeniyle çok yüksek maliyet artislari ile karsi karsiyayiz. Bazi ürün gruplarinda is artik yönetilemez hale geldi. Tüm dünyada yasanan yüksek enflasyon da bunu körüklüyor. Son dönemde artan vakalar tüketimi de kisitlar hale geldi. Yaza kadar alisveriste kisitlama da öngörüyoruz. Böyle bir dönemde bu karari dogru bulmuyoruz. Bu çerçevede yabanci ortakli ve yabanci markalardan da sikayetleri yogun olarak almaktayiz. Konuyla ilgili bakanliga yazi yazdik. Adil ticaret vurgusunun da yogun olarak yapildigi bir dönemde bu davranisi çok adil bulmuyoruz” diye konustu.
