Erzincan’da mevsim normallerinin üzerinde seyreden hava sicakliklarinda ani degisimler yasanmasi Aralik ayinda grip vakalarinda artisa neden oluyor. Gripten korunmada asi, kisisel hijyen kurallarina dikkat etme gibi önlemlerin yaninda bagisiklik sisteminin güçlendirilmesi için yeterli ve dengeli beslenme önemli yer tutuyor.
Diyetisyenler, gribe iyi gelen besinler hakkinda su bilgileri verdi.
“Havalarin sogumasiyla birlikte grip basta olmak üzere soguk alginligi ve enfeksiyon hastaliklarinin görülme sikliginda da artis izlenmektedir. Bu hastaliklardan korunmada asilanma, kisisel hijyen kurallarina dikkat etme gibi önlemlerin yaninda bagisiklik sisteminin güçlendirilmesi için yeterli ve dengeli beslenme de oldukça önemli yer tutar. Yetersiz ve dengesiz beslenme aliskanligi olan bireylerin soguk alginligi ve enfeksiyon hastaliklarina yakalanma riski daha yüksektir ve hastalik halinde hastaliklari daha agir seyreder. Grip, virüs kaynakli bir solunum yolu hastaligidir. Hastalik, bulasicidir ve genellikle enfekte olan bir kisinin öksürmesi, hapsirmasi, el temasi yoluyla baskalarina geçer. Yetiskinler, hastalik belirtileri ortaya çikmadan bir gün öncesine ve hastalandiktan 7 gün sonrasina kadar hastaligi bulastirir haldedirler. Bu, insanlar gribe yakalandiklarini bilmeden bile virüsü bulastirabilecegi anlamina gelir. Bu nedenle, bir grip salgini, ülkedeki çok sayida insan virüsle enfekte olduysa haftalarca sürebilir. Dünya Saglik Örgütü (WHO) verilerine göre, yillik grip salginlarinda dünya nüfusunun yüzde 5 ila yüzde 15'i üst solunum yolu enfeksiyonlarina yakalanmaktalar'
Gripten korunmak isteyenlerin saglikli ve dengeli beslenmesi gerektigini ifade eden diyetisyenler, 'Besin çesitliliginin saglanmasi, dogru seçimlerin yapilmasi, yeterli ve dengeli beslenme konusunda sürekliligin saglanmasi hastaliklardan korunmada çok daha etkindir. B ve C vitaminleri suda eriyen vitaminler oldugundan vücudumuzda depo edilmiyor. Bagisiklik sistemimizi güçlü tutmak adina özellikle turunçgiller sinifindaki meyveler ve mevsimindeki sebzeler ile düzenli beslenmemiz gerekmektedir. Sebze ve meyveler büyüme ve gelismeye yardimci oldugu gibi hücre yenilenmesini ve doku onarimini saglarlar ayrica hastaliklara karsi direncin olusumunda etkindirler. Yeterli ve dengeli beslenebilmek için çesitli renk ve türdeki sebze ve meyvelerin tüketimi önemlidir. Sabah kahvaltisinda da olmak üzere her ögünde sebze ve meyve tüketimine özen gösterilmeli, günde en az 5 porsiyon (400 gram) tüketilmelidir.
Savunma sistemini güçlendirici özelligi olan A ve C vitamini gibi antioksidan vitaminlerden zengin, havuç, brokoli, kabak, lahana, karnabahar, maydanoz gibi sebzelerin yani sira kis aylarinda bolca bulunan portakal, mandalina, elma, greyfurt gibi meyveler tercih edilebilir. Besin degeri ve ekonomik olmasi açisindan mevsiminde, bol ve ucuz bulundugu dönemlerde tüketilmesi daha uygundur. Sebze ve meyvelerin taze olarak tüketilmesi daha yararlidir. Vitamin ve minerallerin çogu, sebze ve meyvelerin özellikle dis yapraklarinda, kabugunda veya kabugun hemen altindaki kisimlarinda bulundugundan yenilebilenlerin kabuklari soyulmamali, soyulmasi gerekiyorsa mümkün oldugunca ince soyulmalidir. B ve C vitamini gibi bazi vitaminler isi ile kolayca kayba ugradigindan sebzeler mümkün oldugunca kisa sürede ve diriligi korunacak sekilde pisirilmelidir. Suda eriyen vitaminlerin (vitamin C, B2, folik asit vb) büyük bir kisminda kayiplar oldugu için sebzelerin haslama suyu kesinlikle dökülmemelidir' ifadelerine yer verdi.
Gerek C vitamini ihtiyacinin karsilanmasi gerekse sivi alimina katki saglamasi yönünden taze sikilmis meyve sularinin da içilebildigini kaydeden diyetisyenler, 'Meyve sularinin tüketiminde önemli olan bekletilmemesi, sikildiktan hemen sonra tüketilmesidir. Meyve suyunun bekletilmesi C vitamininin azalmasina neden olmaktadir. Meyve ve sebzelerin tüketilmeden önce mutlaka bol su ile iyice yikanmali gerekirse yikama firçasi kullanilmali ancak sebze ve meyveleri yikarken deterjan veya sabun kesinlikle kullanilmamalidir. E vitamini de bagisiklik sisteminin güçlendirilmesinde etkilidir. Soguk alginligi ve diger enfeksiyonlara karsi vücut direncini arttirmakta, A vitamininin okside olmasini da engellemektedir. E vitamininin iyi kaynaklari olan; yesil yaprakli sebzeler, findik, ceviz gibi yagli tohumlar ve kuru baklagillerin yeterli miktarlarda tüketilmesi önemlidir. Ancak kurubaklagillerin protein kalitesini arttirmak için tahillarla ve C vitamininden zengin besinlerle tüketilmesi daha yararlidir.
Imkan dahilinde günde 1 avuç findik, ceviz vb. yagli tohumlardan yenilmelidir. Yumurta, protein kalitesi en yüksek olan besindir. Alerji veya hastalik nedeniyle tüketilmemesi gereken durumlar haricinde her gün iyi pismis olarak 1 adet tüketilmesi yararlidir. Balik, beyin fonksiyonlarinin gelisimi için gerekli çoklu doymamis yag asitleri (omega 3), kalsiyum, fosfor, selenyum ve iyot mineralleri ile E vitamini için de iyi bir kaynak olup, bagisiklik sisteminin kuvvetlenmesine yardimci olmaktadir. Bu nedenle imkânlar dahilinde haftada 2-3 kez bugulama, izgara yada firinda pisirilerek tüketilmesi uygundur. Özetle besleyici degerleri yönünden besinler dört besin grubu altinda toplanir. Ayni grup içinde yer alan besinler birbirlerinin yerini tutar. Bunlar; süt grubunda yer alan süt, yogurt, peynir, et grubunda yer alan et, tavuk, balik, yumurta, kuru baklagiller, yagli tohumlar vs, tahil grubunda yer alan ekmek, bulgur, makarna, pirinç, misir, tarhana vs. ile sebze ve meyve grubudur. Bu besinlerin her gün yeterli miktarda tüketilmesi saglanmalidir' açiklamalarinda bulundu.
Erzincan HABERI
