Türk Bilim Insanlari, Grip ve COVID-19’u Ayni Örnekten Saptayan Hibrit PCR Tani Kiti Gelistirdi

Yakin Dogu Üniversitesi, KKTC’de kullanima sundugu yerli PCR Tani kitini gelistirerek grip ve COVID-19’u ayni anda saptayan hibrit tani kiti tasarladi. ABD Hastalik Önleme ve Kontrol Merkezi önerileri dogrultusunda tasarlanan kit sayesinde, SARS-CoV-2 ile birlikte influenza A ve B virüslerini de kapsayan hibrid kitlere KKTC'nin tüm dünya ile es zamanli geçisi saglanacak. Sonhabar-kis aylarinin gelmesi ile birlikte yayginligi artan gribal enfeksiyonlari, belirtileri oldukça benzeyen COVID-19’dan ayirt etmek, pandemi yönetimi açisindan büyük bir önem tasiyor. Yakin Dogu Üniversitesi, grip geçiren insanlarin COVID-19 panigi yasamamasi ve özellikle hastane kapasitesinin zorlanmasini önlemek için önemli bir projeye imza atti. Yakin Dogu Üniversitesi, tasarim ve AR-GE’si tamamen kendisine ait olan yerli PCR Kitini gelistirerek grip ve COVID-19 hastaligina yol açan virüsleri ayni örnekten saptayan hibrit PCR Tani Kiti tasarladi. ABD Hastalik Önleme ve Kontrol Merkezi önerileri dogrultusunda tasarlanan kit sayesinde, SARS-CoV-2 ve influenza A ve B virüslerini saptayabilen hibrid kitlere, KKTC’nin tüm dünya ile es zamanli geçisi saglanacak.  Grip ve COVID-19 belirtileri benzerlik gösteriyor Yakin Dogu Üniversitesi bilim insanlari tarafindan tasarlanip gelistirilen kit, genellikle yil içerisinde Ekim ayindan baslayarak Mart sonu Nisan basina kadar olan dönemde sik görülen ve oldukça bulasici bir solunum yolu hastaligi olan grip (influenza) ile COVID-19’un tanisini ayni örnekten koyabilecek.  Kis aylarinin yaklasmasiyla COVID-19 pandemisine ek olarak gelisecek influenza salgini, katlanmis saglik sorunlarina yol açabiliyor. Bu iki hastaligin birlikteligi, bir yandan hastalarda tani ve tedavi sorunlarini güçlestirirken, bir yandan da ortaya çikabilecek “ikiz” hastaligin ciddi bir etki yaratabilecegi düsünülüyor.  Mevsimsel grip etkeni olan influenza virüsler, kisiden kisiye kolaylikla bulasabiliyor. Insanlarin kapali alanlarda daha çok va kit geçirdikleri kis aylarinda ise hastalik en yogun dönemine ulasiyor. COVID-19’a yol açan SARS-CoV-2’ye benzer bir sekilde damlacik yolu ve indirekt temas ile yayilan influenza virüsler, iki hastalik arasindaki semptomlarin benzerliginden dolayi hastaligin tanisini zorlastiriyor. Her iki hastalikta seyreden ates, titreme, öksürük, nefes darligi, yorgunluk hissi ve eklem agrilari, bogaz agrisi, burun akintisi gibi belirtiler, klinik örneklerde moleküler PCR testleri ile taninin önemini ortaya koyuyor.  Yakin Dogu Üniversitesi arastirma laboratuvarlarinda tasarlanan grip-COVID-19 hibrit test kiti grip salgini dönemine girilirken, Kuzey Kibris’ta özellikle okul çagindaki çocuklar, kronik hastaliklari olan bireyler ve yaslilar için büyük bir önem tasiyor.  Prof. Dr. Irfan Suat Günsel: “Belirtileri benzer olan COVID-19 ve grip ayriminin tek örnek ve tek bir testle yapilacak olmasi saglik sistemimiz üzerindeki yogunlugu en aza indirecek.” Bütün tasarim ve arge süreçleri Yakin Dogu Üniversitesince gerçeklestirilen PCR Tani ve Varyant Analiz Kiti’ni, Temmuz ayinda KKTC Saglik Bakanligi onayi ile kullanmaya basladiklarini hatirlatan Yakin Dogu Üniversitesi Mütevelli Heyeti Baskani Prof. Dr. Irfan Suat Günsel, “Grip-COVID-19 Hibrit PCR Tani Kiti’ni gelistirmesini tamamlayarak ülkemizin önemli ihtiyaçlarindan birini daha gidermenin mutlulugunu yasiyoruz. Belirtileri benzer olan COVID-19 ve grip ayriminin tek örnek ve tek bir testle yapilacak olmasi saglik sistemimiz üzerindeki yogunlugu en aza indirecek” degerlendirmesini yapti.  Prof. Dr. Tamer Sanlidag: “Gelistirdigimiz Grip-COVID-19 Hibrit PCR Tani Kiti ile üst solunum yolu enfeksiyonu yasayan hastalarda enfeksiyon kaynagi olan virüsü tek örnekten tespit  edebiliyoruz.”  COVID-19 teshisi konulan bazi hastalarda SARS-CoV-2 ile birlikte farkli solunum yolu virüsleri ile ko-enfeksiyonlar tespit ettiklerini belirten Yakin Dogu Üniversitesi Rektör Vekili Prof. Dr. Tamer Sanlidag, gelistirdikleri Grip-COVID-19 Hibrit PCR Tani Kiti ile üst solunum yolu enfeksiyonu yasayan hastalarda enfeksiyon kaynagi olan virüsü tek örnekten tespit edebileceklerini söyledi.  Doç. Dr. Buket Baddal: “Grip-COVID-19 Hibrit PCR Tani Kiti’ni ABD Hastalik Önleme ve Kontrol Merkezi ve Amerikan Gida ve Ilaç Dairesi önerileri dogrultusunda gelistirdik.” Yakin Dogu Üniversitesi COVID-19 PCR Tani Laboratuvari Sorumlularindan Doç. Dr. Buket Baddal, gelistirdikleri yerli Grip-COVID-19 Hibrit PCR Tani Kiti’nin ABD Hastalik Önleme ve Kontrol Merkezi ve Amerikan Gida ve Ilaç Dairesi önerileri dogrultusunda gelistirildigini söyleyerek, COVID-19 ile mücadele kapsaminda, kis aylarinda beklenilen es zamanli grip salgini için tani ve arastirma laboratuvarlarinda tüm hazirliklari tamamladiklarini ifade etti.