Çinli e-ticaret devi Alibaba Group’un 2018 yilinda 800 milyon dolar ödeyerek ana hissedari oldugu Trendyol hakkinda Türkiye’de piyasa hakim durumunu kötüye kullanarak rekabeti ihlal ettigi iddialarini arastirmak üzere ön inceleme baslatildi.
Rekabet Kurumu’nun baslattigi ön incelemeyi degerlendiren Avukat Umut Metin, “Rekabet Kurumu kendisine yapilan basvurular yaninda piyasada rekabeti bozan faaliyetlerin oldugunu düsünüyorsa resen sorusturma yürütebilir. Bu durumu tahlil etmesi, hukuki uygunluk açisindan irdelemesi, piyasayi rahatlatmasi açisindan güven veren bir adim olur. Bu sorusturmanin neticesinin ne olacagi kurumun kendi sorusturmasi sonucu açiga çikabilecektir. Bu sorusturmanin hedefini bilmek mümkün degil ama hedef daha iyi ticareti mümkün kilmak. Hem sirketleri hem de tüketicilerin daha iyi kosullara ulasmasini saglayacak ortami olusturmaktir” dedi.
“Hakim durumu kötüye kullanma gibi bir durum varsa bunu ortaya çikarmak için bir sorusturma yürütülebilir”
Avukat Metin, “Mal ve hizmet veren sirket o pazarda hakim duruma geldiyse bu durumunu kötüye kullaniyorsa bunu denetleyen mekanizmamiz var. Türkiye’de hukuk mekanizmasi etkin bir sekilde isliyor. Rekabet Kurumu var, mahkemelerimiz var. Hakim durumu kötüye kullanma gibi bir durum varsa bunu ortaya çikarmak için bir sorusturma yürütülebilir” diye konustu.
Sorusturma sonucunda hakim durumun kötüye kullanildigi sonucuna varilirsa cezai yaptirimlarla rekabetin adil ve dürüstlük kurallari çerçevesinde ilerlemesinin saglanmis olacagini belirten Metin, ”Ben bu noktada mevzuatimizin rekabeti adil kilabilecegini inaniyorum” ifadesini kullandi.
Kurallarin bütün sirketlere esit sekilde uygulanmasi gerektigini vurgulayan Metin, “Ticareti engelleyici bir bakisa sahip olmamak lazim. Burada sermayenin hangi ülke kaynakli oldugu da çok önemli degil. Dünyanin her yerinde ticareti mümkün kilmak gerekir. Bu kontrolsüzlük anlamina gelmez. Sirketler açisindan ülkelerde önemli olan iç ve uluslararasi mevzuata göre düzenlemesine uyulmasi gerekir. Devlet açisinda da kurallarini tüm sirketlere ayni sekilde uygulamalidir. Dünya ticaret hukuku olarak bakilsa da ben sermayenin yatirimin Çin’den gelmesinin ya da Almanya’dan gelmesinin bir sorun olusturmadigini düsünüyorum” diye konustu.
Metin, yabanci sirketlerin ülkemize yatirim yapmalarinin önemli oldugunu vurgulayarak, “Bu sirketlerin ülkemizdeki kurallara uymasi gerekir. Bu nedenle bizim hukuk kurallarimiz yerli ve yabanci ayrimi yapmaksizin tüm taraflara esit sekilde uygulanirsa sorun olusturmaz. Büyük sirketler rekabet kurallarini uygularsa sorun olmaz” açiklamasini yapti.
Rekabetin Korunmasi Kanunu’nda yer alan madde ne diyor?
Rekabetin Korunmasi Kanunun 6’nci maddesi “Bir veya birden fazla tesebbüsün ülkenin bütününde ya da bir bölümünde bir mal veya hizmet piyasasindaki hâkim durumunu tek basina yahut baskalari ile yapacagi anlasmalar ya da birlikte davranislar ile kötüye kullanmasi hukuka aykiri ve yasaktir” hükmünü veriyor.
Ön arastirma neticesine göre, sorusturma açilmasina veya açilmamasina karar verilir
Metin’in verdigi bilgilere göre, Rekabet Kurulu basvuru üzerine veya kendiliginden harekete geçerek ön inceleme, arastirma ve sorusturma yapabilir. Ön inceleme sorusturma açilmasina gerek olup olmadigini incelemek için gerçeklesen süreçtir. Ön arastirma neticesine göre, sorusturma açilmasina veya açilmamasina karar verilir. Bir sorusturma veya ön inceleme yapilmasi, hakkinda inceleme ve sorusturma yapilan sirketin ihlal içinde bulundugu, adil rekabet kurallarini ihlal ettigi seklinde kesin bir kanaatin var oldugu seklinde yorumlanamaz. Ancak kurul sorusturmasi neticesinde bir ihlal görürse, bu ihlale son verilmesi için tedbirler alabilir, para cezasi uygulayabilir.
Kurul üyeleri ve kurumun çalisanlari görevden ayrilinca diledikleri sirkette çalisabilir mi?
Kurul baskan ve üyeleri özel bir kanunla izin verilmedigi sürece resmi veya özel hiçbir görev alamaz. Bu çerçevede görevde iken bir sirkete, ticari faaliyet gösteren kurum ve kisilere danismanlik veremez, tavsiyelerde bulunamaz. Kanunun 25. maddesi geregi, kurulun baskani ve üyeleri görevden ayrilsa bile, görevden ayrildiktan sonra 2 yil süreyle, görev süresinin son 2 yilinda Rekabetin Korunmasi Hakkinda Kanun kapsaminda yapilan sorusturmalara iliskin sektörlerde faaliyet gösteren görev alamaz, rekabet alaninda rekabet kurumu nezdinde bu sirketleri temsil edemez. Bu haliyle kurul üyeleri, raportör olarak görev yapan kurum personeli, ilgili kurum personelini gözetimle yükümlü daire baskan ve yardimcilari, söz konusu sirketlerde görev alamaz.
Bu haliyle rekabet kurumunda çalisanlarin, çalismalarini etki altinda olmadan, tarafsiz ve rekabetin korunmasi gayesiyle yapmasi etik bir sorumluluk olmakla birlikte, kanuni olarak da bir gereklilik oluyor.