Din Isleri Yüksek Kurulu Baskani Haçkali, tartismayi baslatan söz konusu fetvanin mezhep görüslerine atifta bulundugunu söyledi. Haçkali, haram sayilan yiyecekler arasinda deniz ürünleri olmadigini kaydetti.
Diyanet Isleri Baskanligi Din Isleri Yüksek Kurulu Baskani Prof. Dr. Abdurrahman Haçkali, sosyal medyadaki deniz ürünleri fetvasi tartismalarina iliskin açiklama yapti.
'Diyanet Isleri Baskanligimizin, bu ürünlerin haram olduguna dair bir karari bulunmamaktadir' diyen Haçkali, sunlari söyledi:
'Örnegin Diyanet Isleri Baskanligi Din Isleri Yüksek Kurulunun yayimlamis oldugu 'Fetvalar' adli eserde, haram oldugu hususunda ittifak bulunan yiyecekler sayilmis olup, bunlar arasinda deniz ürünleri sayilmamistir.'
Haçkali, tartismaya konu olan kisa fetvada sadece mezheplerin görüslerine atifta bulunuldugunu söyledi.
KUR'AN-I KERIM'DEKI HÜKÜMLER
'Allah'in yiyecek olarak haram kilinan hayvanlarla ilgili Kur'an-i Kerim'deki hükümlerini paylasan Haçkali, sunlari kaydetti:
'Bakara Suresi'nin 173. ayetinde 'Allah size murdar eti (les), kani, domuz etini ve Allah'tan baskasi adina kesilmis olani haram kildi.' deniliyor. Bunun yaninda En'am Suresi 145. ayet-i kerimede de ayni seyler niteliklerine atifta bulunularak sayilmistir. Bunlarin yaninda Kur'an-i Kerim'de deniz avlarinin helal kilindigi ayrica ifade edilmistir, 'Size ve yolculara geçimlik olmak üzere deniz avi ve yiyecegi helal kilindi.'
Kur'an-i Kerim'de, Hazreti Muhammed'in helal ve haramlari açiklama-bildirme hususundaki göreviyle ilgili olarak A'raf Suresinin 157. ayetinde söyle bir ifade kullanilmistir: Peygamber onlara iyiligi emreder ve onlari kötülükten sakindirir, yine onlara temiz olan seyleri helal ve pis olan seyleri de haram kilar.'
HAZRETI MUHAMMED'IN AÇIKLAMALARI
Haçkali, Hazreti Muhammed'in yenmesi helal ve haram olan hayvanlarla ilgili açiklamalarinin bulundugunu animsatarak, su ifadeleri kullandi:
'Yapilan bir rivayette sunlar ifade edilmektedir: 'Resulullah sallallahu aleyhivesellem, azi disi bulunan yirtici hayvanlarin ve pençesiyle avlanan yirtici kuslarin etlerinin yenmesini yasaklamistir.' Bunun yaninda pis ve igrenç olmalari nedeniyle bazi hayvanlarin yenmesini yasakladigi da bilinmektedir. Hazreti Muhammed, deniz ürünleriyle ilgili olarak ise 'Denizin suyu temiz, ölüsü helaldir.' buyurmustur.'
'FARKLI HÜKÜMLER ÇIKTI'
Islam alimlerinin Kur'an ve hadislerde belirtilen hüküm ve ilkeler isiginda hangi hayvanlarin etinin helal veya haram oldugunu belirlemeye çalistiklarini anlatan Haçkali, kara ve deniz hayvanlari hakkinda gerek Kur'an-i Kerim gerekse hadis-i seriflerde bazilari disindaki diger bütün türlerin isim olarak zikredilmemesi dolayisiyla farkli hükümlerin ortaya çiktigini vurguladi.
'DENIZIN SUYU TEMIZ, ÖLÜSÜ HELAL'
Bütün alimlere göre balik türlerinin helal oldugunu ve Hanefi alimler tarafindan balik disindaki ürünlerin helal kabul edilmedigini bildiren Haçkali, diger mezheplerin konuya iliskin görüsleriyle ilgili sunlari paylasti:
'Maliki, Safii ve Hanbeli alimleri ise Maide Suresi'nin 96. ayetindeki 'deniz avi' ifadesinin kapsamli olusunu ve Hazreti Peygamber'in 'Denizin suyu temiz, ölüsü helaldir' ifadesine dayanarak, deniz ürünlerinin yenilmesi hususunda oldukça genis bir yaklasim ortaya koymuslardir. Maliki ve Hanbeli alimlere göre, deniz hayvanlari prensip olarak helaldir. Ancak timsah gibi yirtici hayvanlar helal degildir. Safii mezhebinde ise aslen suda yasadigi halde karada da yasayabilen kurbaga, yengeç, kaplumbaga ve su yilani gibi hayvanlar habis ve zararli olduklari için helal degildir. Bunlarin disinda kalan midye, kalamar, istakoz, karides gibi deniz ürünlerinin yenmesi ise helaldir.
ISMI VERILEN SADECE DOMUZ
Domuz gibi ismi belirtilerek yasaklananlarin yaninda diger hayvanlar için ilke ve ölçüler konulmakla yetinildigini söyleyen Haçkali, sunlari kaydetti:
'Bu nedenle yenmesinin haram oldugu hususunda ittifak edilen hayvanlar oldukça sinirlidir. Ayrica sagliga zararli maddelerin tüketilmemesi Islam'in genel ilkelerinden kabul edilmistir. Bunun disinda, hakkinda açik hüküm bulunmayan maddelerin hükmü hususunda alimler, yukarida verildigi gibi, ihtilaf etmislerdir. Aslinda bu tür ihtilaflar meselelerin daha iyi anlasilmasina katki sundugu gibi mükellefler için uygulamada kolaylik da saglamaktadir. Bu baglamda alimlerin çoguna göre, belirtilen sekliyle, deniz ürünlerinin üretimi ve tüketiminin helal oldugu söylenebilir.'
BIR AÇIKLAMA DAHA GELMISTI
Diyanet Isleri Baskanligi tarafindan, Din Isleri Yüksek Kurulundan 'bazi deniz ürünlerinin haram oldugu' yönünde fetva verildigi haberlerine iliskin, 'Söz konusu cevap, kurulumuzca verilen yeni bir fetva degildir.' açiklamasi yapildi.
Diyanetten yapilan açiklamada, Din Isleri Yüksek Kurulunun deniz ürünleriyle ilgili görüsünün bazi sosyal medya kullanicilari ve medya organlarinca çarpitilarak yeni bir görüs gibi gündeme getirildigi ifade edildi.
Açiklamada, 'Kurulumuz, geçmis yillarda vatandaslarimiz tarafindan bazi deniz ürünleriyle ilgili sorulan bir soruya mezheplerin görüslerini dikkate alarak klasik fikih kitaplarinda da yer alan bilgileri aktararak bir cevap vermistir. Söz konusu cevap, kurulumuzca verilen yeni bir fetva degildir.' ifadeleri kullanildi.
Kaynak:Habermerkezi
Kaynak:habermerkezi