Psikolog Serhat Erdogan, son dönemlerde sürekli düsüs yasayan piyasaya giren ve girmeyen kisilerde fomo kaygisi (kaybetme korkusu) görülmeye basladigini söyledi.
Pandemi ile birlikte evlerinde kalan vatandaslar, ekonomik gelirlerini arttirmak için kripto para borsasina giris yapti. Son zamanlarda borsaya giris yapan kisi sayisinin ciddi oranda artmasinin ardindan çesitli tedbirler alindi. Piyasa son zamanlarda düsüs göstermeye baslayinca, psikolojilerde de bozulmalar bas göstermeye basladi.
'FOMO etkisi giderek artiyor'
Piyasaya giren bazi kisilerde çesitli psikolojik rahatsizlarin görülmeye basladigini belirten Düzce Saglikli Hayat Merkezi Psikologu Serhat Erdogan, ' Kripto para borsasina girmeyen kesimlerde var. Bunlar, 'ne kazandim, ne de kaybettim' diyen bir kesim. Bu kisiler bir süre piyasadan uzak kalabiliyorlar. 'Bir seyleri kaçiriyor olma korkusu' diyebilecegimiz bir fomo etkisi var. Fomo etkisi, insanlarin aldigi zevklerden mahrum kalma, firsatlari kaçirma odakli bir kaygi durumu. Piyasaya hiç girmeyenler kendilerini bir kazançla tanimlayamayacak kisiler bile bunu hissediyorlar. Hiç kaybi yok ama çevresindeki insanlarin kazandiklarini görünce bu da dogal olarak bir kaygi olusturuyor. Yani bir seyleri kaçiriyor olma korkusu olusuyor insanlarda. Bu kisilerde de kendini suçlama ve pismanlik gibi seyler olusabiliyor' ifadelerini kullandi.
'Kaybetse de kazanacagini düsünüyor'
Insanlarin borsaya girdiklerinde yatirdiklari paranin sürekli yükseldigini görünce zihinlerinde bir seyleri gelistirerek, sürekli kazanacagini düsündüklerini belirten Erdogan, 'Bir olay art arda iki kez gerçeklestigi zaman o olayin bir kez daha gerçeklesebilecegine dair insan zihinlerin de gelisim oluyor. 1 kisi kripto para borsasina giriyor. Birinci hafta yükselis, ikinci hafta yükselis, üçüncü hafta bir belirsizlik olsa bile bir sekilde üçüncü haftanin da yükselecegine inaniyor. Biraz da bu inanç insanlarin bu sektöre girmesine neden oluyor. Bakildigi zaman son 1 yilda sürekli artan bir piyasa bu. Insanlar dogal olarak bunun bu sekilde devam etmesine inaniyor. Bu sekilde devam edecegine inanarak, kararlar aliniyor ve adimlar atiliyor' dedi.
'Kaybi önleyemediklerinde psikolojiler bozuluyor'
Piyasaya girenlerin elestirilmemesi, yargilanmamasi gerektigini belirten Düzce Saglikli Hayat Merkezi Psikologu Serhat Erdogan, sözlerini söyle noktaladi:
'Çevremizde bu piyasa girip kazanç elde eden olabilir, kaybedenler olabilir. Burada önemli olan suçlamamak, elestirmemek, yargilamamak ve kizmamaktir. Çünkü bu tür durumlar biraz daha olumsuz sonuçlara sebep olabiliyor. Kisinin zaten bir maddi kaybi var ise onun üzerine suçlamak, elestirmek çok daha büyük sorunlara sebep olacaktir. Bunun dönem dönem sonuçlarini görebiliyoruz. Bu anlamda kaybi önlemek çok mümkün olmayacaktir. Kripto para piyasasinda kayiplar oldugu zaman genellikle o kaybi telafi etmek adina yine insani bir refleks olarak daha büyük kayiplar olusuyor. Kayiplar olabilir ama kendinizi hiçbir zaman suçlamak, elestirmemek gerekiyor. Bunlari yaparsak çok daha olumsuz sonuçlar çikabiliyor. Bu o kaybi geri getirmedigi gibi o insan üzerinde yeni bir baski olusturuyor'